گسترش اعتراض های مردمی نسبت به سیاست های تبعیض آمیز رژیم آل سعود وارد مرحله جدیدی شده است. سران عربستان با ایجاد انحصار در استفاده از امكانات عمومی و اختصاص دادن میلیاردها دلار درآمدهای نفتی به خاندان پادشاهی، وضعیت غیرقابل تحملی را به وجود آورده اند.

از جمعیت 22 میلیون نفری عربستان، دو میلیون و پانصد هزار تا سه میلیون نفر شیعه (دوازده امامی، زیدی، اسماعیلی) هستند كه با آنها همواره همچون شهروندان درجه دو این كشور یعنی بیگانگان برخورد شده است. شیعیان تقریباً هیچ نفوذی در حكومت سعودی ندارند، احساس آنان این است كه واقعاً از شهروندان عربستان سعودی نیستند و حكومت پادشاهی آنان را اتباعی بیگانه و مظنون به شمار آورده و در پایین ترین سطح نظام اجتماعی جای داده است. در نتیجه، اساساً هویت مهم دیگری پیش روی شیعیان قرار ندارد.

اكثر شیعیان عربستان سعودی در مناطق نفت‌خیز شرق این كشور ساكن هستند و گفته شده كه شیعیان بین 10 تا 15 درصد جمعیت 22 میلیون نفری عربستان را تشكیل می‌دهند و با آنها همواره همچون شهروندان درجه دو این كشور یعنی بیگانگان برخورد شده است.

شیعیان درباره صحت آمارهای مربوط به دیده تردید می نگرند و معتقدند كه بسیاری از شیعیان، اغلب به دلیل مشكلاتی كه حكومت بوجود می آورد، مذهبشان را مخفی نگاه می دارند.

**جایگاه شیعیان در عربستان

---------------------------------

نگرش شیعیان از حكومت كه هر حاكمی را ولی الامر نمی دانند و مبارزه با حاكم ظالم را وظیفه شرعی خویش می شناسند، می تواند خطر بالقوه ای برای رژیم سعودی به حساب آید. این خطری است كه سردمداران حكومت عربستان نیز متوجه آن شده اند و به همین جهت، در زمینه كاستن از تعداد شیعه در مشاغل حساس، مانند سایر كشورهای حوزه خلیج فارس اقدام كرده اند. سران و مقامات عربستان وهابی هستند كه در افكار خود قصد احیای اصول و هنجارهای امت اسلامی(با برداشت خود) را دارند.

آنان تمامی مسلمانان غیروهابی را كافر می‌شمارند، مناسبات و نهادهای دیگر را شرك می‌دانند و برای سركوب مخالفین خود از 'تكفیر' استفاده می‌كنند.'

در طول قرن بیستم، سه نوع تبعیض مذهبی، اقتصادی و سیاسی از سوی حكومت آل سعود و وهابیون علیه شیعیان اعمال شده است و هنوز هم ادامه دارد.

آل‌سعود حتی برای ساختن بناهای مذهبی مانند حسینیه و مسجد، پوشیدن لباس مخصوص (به عنوان نمونه لباس مشكی در ایام سوگواری) بر زبان آوردن اعتقادات و برگزاری مراسم مذهبی، محدودیت‌های خاصی را برای شیعیان به‌وجود ‌آورده‌ است.

علاوه بر تبعیض مذهبی، شیعیان، محروم‌ترین گروه در عربستان هستند. استان شرقی عربستان (همان مناطق شیعه نشین) كه یكی از محروم‌ترین مناطق عربستان است و دولت عربستان در قیاس با سایر مناطق، در بخش‌های آموزشی، پزشكی و جاده‌سازی سرمایه‌گذاری مناسبی نمی‌كند. ازسوی دیگر، شیعیان از تصدی پست‌های میانی و عالی در حاكمیت محرومند. مقامات امنیتی، كشوری، نظامی و پلیس به‌طور كامل در اختیار وابستگان سعودی و سنی‌ها است. حتی در استان شرقی هم شیعیان به مشاغل مهم منصوب نمی‌شوند. مدیریت مدارس، دانشگاه‌ها، سفارتخانه‌ها و ارگان‌های دیگر در زادگاه شیعیان، متعلق به آنان نیست.

به اعتقاد روزنامه انگلیسی زبان 'ایندیپندنت'، شیعیان سعودی در دهه های اخیر قربانی تبعیض و سوء برخورد ازسوی مقامات شده اند به صورتی كه این سیاست ها به سیاست های رژیم آپارتاید علیه سیاهان در آفریقای جنوبی می ماند.

'فتحی الشاذلی' سفیر سابق مصر در ریاض، با تاكید بر اینكه رژیم سعودی حقوق شیعیان این كشور را آشكارا نقض می‌كند، تاكید دارد كه ظلم و ستم و تبعیضی كه آل‌سعود بر مناطق شیعه نشین شرق این كشور اعمال می‌كند،‌ چنان عیان و آشكار است كه به هیچ وجه نمی‌توان آن را انكار كرد.

به اعتقاد وی، آنچه موجب می‌شود، آل‌سعود با شیعیان تعامل درستی نداشته باشد و حقوق آنها را نادیده بگیرد، چالش‌هایی است كه در خاندان آل‌سعود مامن و جایگاه سلفی‌ها وجود دارد و مهمترین آن در جنگ قدرت خلاصه می‌شود. از آنجا كه سلفی‌ها هیچ‌گاه خواهان شیعیان نبوده‌ و بیش از 60 درصد ساكنان مناطق شرقی عربستان را شیعیان تشكیل می‌دهند، بنابراین خواستار برآوردن نیازهای بر حق آنها نبوده است.

سازمان دیده بان حقوق بشر نیز در گزارش سالیانه خود درباره وضعیت حقوق بشر عربستان از روا داشتن تبعیض های شدید علیه شیعیان خبر داد.

گزارش فوق بیان كرد: مسئولان دینی اجازه فعالیت شغلی به شیعیان را نمی دهند و اگر اعتقادات خود را علنی كنند در معرض بازداشت واقع می شوند كه این موضوع در مكه و مدینه بیشتر است. با این حال، موج اعتراض های مردمی اخیر در عربستان، در حال حاضر باعث شده است كه مسوولین این كشور در قبال شیعیان نیز به نرمش های ظاهری بپردازند.

تبعیض شدید نسبت به شهروندان در عربستان منحصر به شیعیان نیست و كل مردم این كشور به مثابه رعیت خاندان حاكم هستند و اعتراض های مردمی در مناطق سنی نشین تاییدی بر این ادعا است. سكوت كشورهای غربی بخصوص آمریكا در برابر نقض گسترده حقوق بشر در عربستان و اتخاذ مواضع خصمانه در قبال سایر كشورها باعث اعتراض فعالان مدنی در كشورهای غربی شده است. آنها دولت اوباما را به اتخاذ سیاست ریاكارانه متهم می كنند.

پژوهش**1673**9123